Türkiye’de Verimlilik Artırıcı Proje (VAP) kapsamında bu devirde 665 proje desteklendi, yaklaşık 535 milyon lira hibe verildi.
Sadece geçen yıl 137 projeye yaklaşık 80 milyon lira hibe verildi. Verilen hibe 318 milyon lira yatırımı destekledi ve 542 milyon lira tasarruf sağlandı.
Yapılan yatırım ve yürütülen programlarla, işletmelerin enerji tüketimlerinin azaltması hedeflenirken, güç maliyetlerinin düşürülmesi ve daha rekabetçi ortam yaratılması amaçlanıyor.
Ayrıca bu dayanakların ülkenin güç verimliliği maksatlarına ulaşmasında kritik bir rol oynayacağı düşünülüyor.
YENİ YILDA VAP TEŞVİKLERİ YÜKSELDİ
Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Ahmet Erdem AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, güç verimliliğine yönelik yatırımların bir yandan güçte dışa bağımlılığı azaltırken öbür taraftan ekonomik kalkınmaya, istihdama ve işletmelerin rekabetçiliğinin geliştirilmesine katkı sağladığını söyledi.
Geçen yıl bakanlıkların dayanak programlarında değerli ıslahatlar gerçekleştirildiğini tabir eden Fazilet, “2009’dan bu yana arz güvenliğini güçlendiren, dışa bağımlığı azaltan, çevreyi koruyan ve emisyon azaltımına takviye olan güç verimliliği yatırımlarını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı VAP ve Gönüllü Anlaşma teşvik programları ile destekledi. 2024’te yapılan kapsamlı mevzuat düzenlemeleri ile VAP teşvik programı kapsamındaki takviyeler her bir proje başına 10 kat artırılarak 1,5 milyon liradan 15 milyon liraya, güç faturalarına sağlanan desteklerdeki hudut da yeniden tıpkı formda 1 milyon liradan 10 milyon liraya yükseltildi.” değerlendirmesinde bulundu.
Erdem, 1 Ocak 2025 prestijiyle yine değerleme oranında artan teşvikler VAP programı için 21,6 milyon liraya, güç faturalarına sağlanan dayanakların de 14,4 milyon liraya yükseltildiğini kaydetti.
Enerji verimliliği konusunda güçlü bir finansal teşvik sağlamayı amaçlayan bu yenilikçi düzenlemeler ile tüm kesimlere müracaat imkanı getirildiğine işaret eden Fazilet, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“VAP teşvikleri ile endüstricinin güç tüketen fan, pompa, kazan, fırın, basınçlı hava sistemleri, buhar kapanları üzere verimsiz ekipmanlar desteklendi. Süreçlerin tekrar düzenlenmesiyle güç verimliliğinin artırılması, ısıtma ve soğutma sistemlerinin güzelleştirilmesi sağlanıyor. Ayrıyeten atık gücün geri kazanılması ve yenilenebilir enerji kaynakları yatırımlarının yüzde 30’u hibe olarak destekleniyor. Yalnızca geçen yıl 137 projeye yaklaşık 80 milyon lira hibe verildi. VAP teşvik programı 2009’dan bu güne kadar 665 verimlilik artırıcı projeye yeni fiyatlarla yaklaşık 535 milyon lira hibe verildi. Böylece sanayicimizin yatırımı desteklenerek yıllık 2,8 milyar lira tasarruf iktisada kazandırıldı ve 594 bin ton karbondioksit muadili emisyonun önüne geçildi.”
YEŞİL DÖNÜŞÜM DAYANAK PROGRAMI
Erdem, büyük ölçekli sanayi işletmelerinin döngüsel iktisat yaklaşımıyla uyumlu, doğal kaynakları koruyan, iklim ve sürdürülebilirlik maksatlarına katkı sağlayan, kaynak verimli ve düşük karbonlu üretimi amaçlayan yatırımlarına yönelik Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Yeşil Dönüşüm Takviye Programı’nın devreye alındığını anlattı.
Yeşil dönüşüm projeleri yardımıyla Türkiye’nin endüstride sürdürülebilir üretim süreçlerine geçiş yaparak güç verimliliğini artırabileceğini ve küresel ekonomik seviyede daha çevreci bir sanayi yapısına sahip olabileceğine işaret eden Fazilet, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Karbon fiyatlandırma düzeneklerinin devreye alınması ile verimli tüketim ön plana çıkacak. 2025’te mecliste gündeme gelmesi beklenen İklim Değişikliği Kanunu ile emisyon salımı yüksek dalların 2026’dan itibaren emisyon ticaret sistemine dahil edilecek ve güç ağır kesimlerimizde güç verimliliği başta olmak üzere güç dönüşümü yatırımlarının hacmini daha da genişletme fırsatı verecek.”
Enerji ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen yarışlarla sanayicilerin daha verimli tahlil tekliflerini yarıştırdığını tabir eden Fazilet, şunları kaydetti:
“Türkiye’nin dört bir yanından yarışa katılan işletmelerin projeleri akademisyenlerden oluşan heyet tarafından incelendi ve 11 proje ödüllendirildi. Müsabakanın sırf kazananları değil, güç verimliliği ve etrafa hassas yenilikçi yaklaşımlarıyla Türkiye’nin sanayi kesimini dönüştüren bir vizyonu da ödüllendirdi. Yarışın güç kaynaklarının daha verimli kullanımını teşvik ederek iktisada ve etrafa çift istikametli yarar sağlaması hedefleniyor.”